v អ្នកណាខ្លះអាចក្លាយជាទាយាទ
ឬសន្តតិជន?
v មត៌ក ឬសន្តតិកម្ម ត្រូវបែងចែកដូចមេ្តចប្រសិនបើគ្មានលិខិតបណ្តាំ
(មតកសាសន៍) របស់អ្នកស្លាប់ (មតកជន) ?
សេចក្តីផ្តើម
តាមសទ្ទានុក្រមនៃក្រមរដ្ឋប្បវេណីចាស់
សន្តតិកម្មគឺជាការបញ្ជូនតាមច្បាប់នូវទ្រព្យរបស់អ្នកស្លាប់ ទៅឱ្យអ្នករស់
ឬ មត៌ក ឬទ្រព្យរបស់ខ្មោចដែលត្រូវបានទៅទាយាទ។ មាត្រា ៤៨៦ នៃក្រមចាស់នេះ
បានបញ្ញត្តថា ដែលហៅថាសន្តតិកម្មនោះ គឺការផ្ទេរនូវបេតិកភណ្ឌនៃបុគ្គលណាម្នាក់ដែលស្លាប់ទៅឱ្យជនម្នាក់
ឬច្រើននាក់ដែលហៅថាទាយាទ ឬសន្តតិជន។
តាមច្បាប់ភូមិបាល សន្តតិកម្មត្រូវបានឱ្យនិយមន័យថា ជាការផ្ទេរតាមច្បាប់នូវទ្រព្យរបស់អ្នកស្លាប់អោយទៅអ្នករស់។ មតិកឬទ្រព្យរបស់ខ្មោចដែលត្រូវបានទៅទាយាទ
(អ្នកបន្តមត៌ក)។ តាមក្រមរដ្ឋប្បវេណីថ្មី
សន្តតិកម្មគឺជាការផ្ទេរនូវសិទ្ធិ
និងករណីយកិច្ចរបស់មតកជនទៅឱ្យសន្តតិជនម្នាក់ ឬច្រើននាក់តាមឆន្ទៈ
ឬតាមច្បាប់។
និយមន័យតាមច្បាប់ទាំងនេះ
ផ្តោតជាសំខាន់ទៅលើការផ្ទេរទ្រព្យ សិទ្ធិ និងករណីយកិច្ច។
ប៉ុន្តែតាមពិតពាក្យសន្តតិកម្មនេះមានន័យទូលំទូលាយជាងនេះ។ សន្តតិជន
ឬទាយាទ ទទួលបានមិនត្រឹមតែទ្រព្យ សិទិ្ធ និងករណីយ-កិច្ចប៉ុណ្ណោះទេ
ថែមទាំងទទួលបាននូវអត្ថប្រយោជន៍បន្ថែមមួយចំនួនទៀតពីមតកជន (អ្នកស្លាប់)។
មត៌កទាំងនោះក៏អាចជាមុខរបរ អំណាចសេដ្ឋកិច្ច (ការដឹកនាំក្រុមហ៊ុន) អំណាចវប្បធម៌ និង អំណាចនយោបាយជាដើម។ ជាមួយនេះ ក៏មានសន្តតិកម្មក្រៅបេតិកភណ្ឌ ដូចជា នាមត្រកូល សញ្ជាតិ
និងសិទិ្ធសីលធម៌របស់អ្នកនិពន្ធ។ ប៉ុន្តែ សេចក្តីស្រលាញ់ដែលមតកជនបន្សល់ទុកដល់កូន គឺជាមត៌កដែលមិនអាចកាត់ថ្លៃបានឡើយ
ហើយមានតម្លៃខ្ពស់ជាបេតិកភណ្ឌដែលមតកជនបន្សល់ទុកឱ្យកូនទៅទៀត។
សាវតា៖ការបែងចែកមត៌ក
ត្រូវបានបញ្ញត្តក្នុងប្រព័ន្ធច្បាប់របស់កម្ពុជាជាយូរមកហើយ ដូចជាក្រំមមរដក់
ដែលមានតាំងពីមុនសម័យអាណាព្យាបាលបារាំង មកម្ល៉េះ។ ក្រោយមកយើងមានក្រមរដ្ឋប្បវេណីចាស់
(១៩២០) ច្បាប់ភូមិបាល ក្រមរដ្ឋប្បវេណីថ្មី (២០០៧) និងច្បាប់ស្តីពីការអនុវត្តក្រមរដ្ឋប្បវេណីជាដើម។
ហេតុនេះ នាពេលបច្ចុប្បន្នវិធានច្បាប់ចម្បងទាក់ទងនឹងសន្តតិកម្ម ឬមត៌ក
ត្រូវបានបញ្ញត្តិនៅក្នុងក្រមរដ្ឋប្បវេណីឆ្នាំ២០០៧។
សន្តតិកម្ម ត្រូវធ្វើឡើងដោយផែ្អកតាមបញ្ញត្តិនៃច្បាប់ឬដោយផែ្អកតាមឆន្ទៈរបស់មតកជន។
សន្តតិកម្មដោយផែ្អកតាមបញ្ញត្តិនៃច្បាប់ (ករណីអ្នកស្លាប់មិនបានធ្វើលិខិតបណ្តាំ) ហៅថា សន្តតិកម្មតាមច្បាប់ រីឯសន្តតិកម្មដោយផែ្អកតាមឆន្ទៈ
(ករណីមានលិខិតបណ្តាំ)
របស់មតកជន
ហៅថា សន្តតិកម្មមានបណ្តាំ[1]។ ក្នុងក្របខ័ណ្ឌនេះ យើងលើកយក តែការបែងចែកសន្តតិកម្មតាមច្បាប់តែប៉ុណ្ណោះ។
ករណីគ្មានលិខិតបណ្តាំ តើមត៌កត្រូវបែងចែកដូចម្តេច?
No comments:
Post a Comment